Właściwości enzymów wykorzystywane są od setek lat, choć na początku ludzie nie mieli jeszcze świadomości czym są i jak funkcjonują. Pomimo tego, już od dawna stosowani je, m.in. do koagulacji białka w procesie produkcji serów. Początek XIX wieku przyniósł większą świadomość na ten temat. W 1878 Wilhelm Kuhne po raz pierwszy użył słowa „enzym”. Znaczny wzrost zainteresowania rolą enzymów w organizmie człowieka obserwowany jest od początku XX wieku. Obecnie posiadamy znacznie większą wiedzą na ich temat co pozwala nam na zastosowanie ich w terapii. Coraz większą popularnością cieszy się enzymatyczna terapia zastępcza, która wykorzystywana jest, m.in. w chorobach stawów.
Bromelina – możliwość wykorzystania właściwości przeciwzapalnych i przeciwbólowych w RZS
Bromelina jest mieszaniną enzymów proteolitycznych, które wytwarzane są przez rośliny z rodzaju bromeliowatych. Należy do nich, m.in. ananas. Pod nazwą „bromelina” kryje się rodzina enzymów proteolitycznych (proteaz), które katalizują rozkład wiązań peptydowych w białkach. Bromelina posiada szerokie spektrum działania, które wykorzystuje się, m.in. w enzymatycznej terapii zastępczej stosowanej w chorobach stawów. Jedną z najczęstszych z nich jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZ), które dotyka jedną na sto osób. Charakterystycznym objawem RZS jest ból i sztywność stawów, a także obrzęk. Bromelina posiada właściwości, które mogą pomóc w łagodzeniu tego typu dolegliwości towarzyszących RZS.
Właściwości bromeliny, które mogą być wykorzystywane przy leczeniu RZS
Działanie przeciwbólowe – poprzez wpływ na stężenie bradykininy i fibryny.
Właściwości przeciwzapalne – w wyniku zmniejszania ilości cząsteczek adhezyjnych, a także cytokin o działaniu prozapalnym.
Zmniejszanie obrzęku – dzięki zmniejszeniu produkcji bradykininy, która zwiększa przepuszczalność naczyń.
Zastosowanie bromeliny u osób aktywnych fizycznie
Ból, obrzęki, a także różnego rodzaju urazy niejednokrotnie towarzyszą osobom aktywnym fizycznie, szczególnie tym, które uprawiają sport wyczynowo. Bromelina posiada szereg właściwości, które mogą być stosowane nie tylko u osób chorych, ale także u sportowców, którzy zmagają się z różnymi urazami i kontuzjami.
Właściwości bromeliny, które mogą być wykorzystane w przypadku kontuzji i urazów
Pozytywny wpływ na proces gojenia się ran
Zmniejszanie obrzęku
Działanie przeciwbólowe
Właściwości przeciwzapalne
Pozytywny wpływ na regenerację
Zmniejszanie powstawania siniaków
Warto dodać, że jedną z właściwości bromeliny, która może znaleźć zastosowanie u sportowców jest zwiększenie przepływu krwi co może przekładać się na lepsze ukrwienie organizmu.
Bromelina po zabiegach operacyjnych
Bromelina wykazuje również właściwości, które mogą być wykorzystane u osób, które z powodu choroby czy urazu musiały przejść zabieg operacyjny w obrębie układu kostno-stawowego. Jedną z nich jest przyspieszenie gojenia się ran pooperacyjnych, a także blizn. Bromelina jest wskazana po zabiegach operacyjnych również ze względu na właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe.
Kiedy należy zachować ostrożność?
Pomimo szeregu cennych właściwości należy mieć na uwadze, że przy stosowaniu bromeliny możliwe jest wystąpienie działań niepożądanych. U niektórych osób mogą wystąpić reakcje alergiczne, które objawiają się, m.in. trudnościami w oddychaniu, zmianami skórnymi czy intensywnym swędzeniem skóry. Należy również wziąć pod uwagę fakt, że bromelina może wchodzić w interakcje z lekami, m.in. przeciwzakrzepowymi, uspokajającymi oraz antybiotykami.
Wybrane piśmiennictwo:
Maurer HR: Bromelain: biochemistry, pharmacology and medical use. Cell Mol Life Sci 2001; 58: 1234–1245.
Pachecka M, Pachecka R, Pławińska A: The use of natural substances in the treatment of rhinosinusitis in the light of the European Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps 2012. Pediatr Med Rodz 2014; 10: 427–439.
Siddiq M, Ahmed J, Lobo MG et al. (eds.): Tropical and Subtropical Fruits: Postharvest Physiology, Processing and Packaging. John Wiley & Sons, Ames 2012.
Tochi BN, Wang Z, Xu SY et al.: Therapeutic application of pineapple protease (bromelain): a review. Pak J Nutr 2008; 7: 513–520.